Heimsmarkmiðin
Markmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun

Birta lífeyrissjóður vinnur að því að innleiða Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun í starfsemi sinni, umfangsmestu markmið sem ríki heims hafa komið sér saman um.

Markmiðið er að tryggja velmegun og mannréttindi um allan heim fyrir árið 2030.

Markmiðin eru 17 og hafa 169 áfanga sem varða ýmsa þætti eða fleti sjálfbærrar þróunar.

Birta lífeyrissjóður setur sér að stuðla að sjálfbærri þróun í samfélaginu með góðum stjórnarháttum og ábyrgum fjárfestingum.

Markmið 1
Engin fátækt

Að útrýma fátækt í allri sinni mynd allstaðar

Markmið 2
Ekkert hungur

Að binda enda á hungur, tryggja fæðuöryggi og bætta næringu og stuðla að sjálfbærum landbúnaði.

Markmið 3
Heilsa og vellíðan

Að tryggja góða heilsu og vellíðan allra aldurshópa.

Markmið 4
Menntun fyrir alla

Að tryggja gæðamenntun án aðgreiningar með jafnræði að leiðarljósi og skapa tækifæri til símenntunar fyrir alla.

Markmið 5
Jafnrétti kynjanna

Tryggja jafnrétti kynjanna og valdeflingu allra kvenna og stúlkna.

Markmið 6
Hreint vatn og salernisaðstaða

Tryggja aðgengi að vatni og sjálfbæra nýtingu þess og hreinlætisaðstöðu fyrir alla.

Markmið 7
Sjálfbær orka

Tryggja aðgengi að áreiðanlegri, sjálfbærri og hreinni orku á viðráðanlegu verði fyrir alla.

Markmið 8
Góð atvinna og hagvöxtur

Stuðla að varanlegum sjálfbærum hagvexti án aðgreiningar, fullri, arðbærri og mannsæmandi atvinnu fyrir alla.

Markmið 9
Nýsköpun og uppbygging

Byggja upp trygga innviði, styðja við sjálfbæra iðnþróun án aðgreiningar og næra nýsköpun.

Markmið 10
Aukinn jöfnuður

Draga úr ójöfnuði innan ríkja og milli þeirra.

Markmið 11
Sjálfbær borgarþróun sem tryggir viðunandi búsetuaðstæður og aðbúnað fyrir gott samfélag

Gera borgir og aðrar mannabyggðir öruggar, tryggar og sjálfbærar án aðgreiningar.

Markmið 12
Ábyrg neysla

Tryggja sjálfbær framleiðslu- og neyslumynstur.

Markmið 13
Aðgerðir í loftslagsmálum

Grípa til bráðaaðgerða til að berjast gegn loftslagsbreytingum og áhrifum þeirra.

Markmið 14
Líf í vatni

Vernda og nýta úthöfin, sjó og sjávarauðlindir á sjálfbæran hátt.

Markmið 15
Líf á landi

Vernda, endurheimta og stuðla að sjálfbærri nýtingu vistkerfa á landi, stýra skógum á sjálfbæran hátt, berjast gegn gróðureyðingu, og stöðva eða tefja landeyðingu og eyðingu líffjölbreytni.

Markmið 16
Friður og réttlæti

Stuðla að friðsælum samfélögum án aðgreiningar fyrir sjálfbæra þróun, gefa öllum aðgang að réttlæti og koma á fót skilvirkum, ábyrgum stofnunum án aðgreiningar á öllum stigum.

Markmið 17
Alþjóðleg samvinna

Styrkja tækifæri til að útfæra og efla alþjóðasamstarf um sjálfbæra þróun.

Markmið 1
Engin fátækt

Að útrýma fátækt í allri sinni mynd allstaðar

Markmið 2
Ekkert hungur

Að binda enda á hungur, tryggja fæðuöryggi og bætta næringu og stuðla að sjálfbærum landbúnaði.

Markmið 3
Heilsa og vellíðan

Að tryggja góða heilsu og vellíðan allra aldurshópa.

Markmið 4
Menntun fyrir alla

Að tryggja gæðamenntun án aðgreiningar með jafnræði að leiðarljósi og skapa tækifæri til símenntunar fyrir alla.

Markmið 5
Jafnrétti kynjanna

Tryggja jafnrétti kynjanna og valdeflingu allra kvenna og stúlkna.

Markmið 6
Hreint vatn og salernisaðstaða

Tryggja aðgengi að vatni og sjálfbæra nýtingu þess og hreinlætisaðstöðu fyrir alla.

Markmið 7
Sjálfbær orka

Tryggja aðgengi að áreiðanlegri, sjálfbærri og hreinni orku á viðráðanlegu verði fyrir alla.

Markmið 8
Góð atvinna og hagvöxtur

Stuðla að varanlegum sjálfbærum hagvexti án aðgreiningar, fullri, arðbærri og mannsæmandi atvinnu fyrir alla.

Markmið 9
Nýsköpun og uppbygging

Byggja upp trygga innviði, styðja við sjálfbæra iðnþróun án aðgreiningar og næra nýsköpun.

Markmið 10
Aukinn jöfnuður

Draga úr ójöfnuði innan ríkja og milli þeirra.

Markmið 11
Draga úr ójöfnuði innan ríkja og milli þeirra.

Gera borgir og aðrar mannabyggðir öruggar, tryggar og sjálfbærar án aðgreiningar.

Markmið 12
Ábyrg neysla

Tryggja sjálfbær framleiðslu- og neyslumynstur.

Markmið 13
Aðgerðir í loftslagsmálum

Grípa til bráðaaðgerða til að berjast gegn loftslagsbreytingum og áhrifum þeirra.

Markmið 14
Líf í vatni

Vernda og nýta úthöfin, sjó og sjávarauðlindir á sjálfbæran hátt.

Markmið 15
Líf á landi

Vernda, endurheimta og stuðla að sjálfbærri nýtingu vistkerfa á landi, stýra skógum á sjálfbæran hátt, berjast gegn gróðureyðingu, og stöðva eða tefja landeyðingu og eyðingu líffjölbreytni.

Markmið 16
Friður og réttlæti

Stuðla að friðsælum samfélögum án aðgreiningar fyrir sjálfbæra þróun, gefa öllum aðgang að réttlæti og koma á fót skilvirkum, ábyrgum stofnunum án aðgreiningar á öllum stigum.

Markmið 17
Alþjóðleg samvinna

Styrkja tækifæri til að útfæra og efla alþjóðasamstarf um sjálfbæra þróun.

Markmið 1
Engin fátækt

Að útrýma fátækt í allri sinni mynd allstaðar

Markmið 2
Ekkert hungur

Að binda enda á hungur, tryggja fæðuöryggi og bætta næringu og stuðla að sjálfbærum landbúnaði.

Markmið 3
Heilsa og vellíðan

Að tryggja góða heilsu og vellíðan allra aldurshópa.

Markmið 4
Menntun fyrir alla

Að tryggja gæðamenntun án aðgreiningar með jafnræði að leiðarljósi og skapa tækifæri til símenntunar fyrir alla.

Markmið 5
Jafnrétti kynjanna

Tryggja jafnrétti kynjanna og valdeflingu allra kvenna og stúlkna.

Markmið 6
Hreint vatn og salernisaðstaða

Tryggja aðgengi að vatni og sjálfbæra nýtingu þess og hreinlætisaðstöðu fyrir alla.

Markmið 7
Sjálfbær orka

Tryggja aðgengi að áreiðanlegri, sjálfbærri og hreinni orku á viðráðanlegu verði fyrir alla.

Markmið 8
Góð atvinna og hagvöxtur

Stuðla að varanlegum sjálfbærum hagvexti án aðgreiningar, fullri, arðbærri og mannsæmandi atvinnu fyrir alla.

Markmið 9
Nýsköpun og uppbygging

Byggja upp trygga innviði, styðja við sjálfbæra iðnþróun án aðgreiningar og næra nýsköpun.

Markmið 10
Aukinn jöfnuður

Draga úr ójöfnuði innan ríkja og milli þeirra.

Markmið 11
Draga úr ójöfnuði innan ríkja og milli þeirra.

Gera borgir og aðrar mannabyggðir öruggar, tryggar og sjálfbærar án aðgreiningar.

Markmið 12
Ábyrg neysla

Tryggja sjálfbær framleiðslu- og neyslumynstur.

Markmið 13
Aðgerðir í loftslagsmálum

Grípa til bráðaaðgerða til að berjast gegn loftslagsbreytingum og áhrifum þeirra.

Markmið 14
Líf í vatni

Vernda og nýta úthöfin, sjó og sjávarauðlindir á sjálfbæran hátt.

Markmið 15
Líf á landi

Vernda, endurheimta og stuðla að sjálfbærri nýtingu vistkerfa á landi, stýra skógum á sjálfbæran hátt, berjast gegn gróðureyðingu, og stöðva eða tefja landeyðingu og eyðingu líffjölbreytni.

Markmið 16
Friður og réttlæti

Stuðla að friðsælum samfélögum án aðgreiningar fyrir sjálfbæra þróun, gefa öllum aðgang að réttlæti og koma á fót skilvirkum, ábyrgum stofnunum án aðgreiningar á öllum stigum.

Markmið 17
Alþjóðleg samvinna

Styrkja tækifæri til að útfæra og efla alþjóðasamstarf um sjálfbæra þróun.

Markmið 1
Engin fátækt

Birta lífeyrissjóður er hluti af félagslegu tryggingarkerfi landsmanna. Sjálf tilvist sjóðsins, markmið hans og starfsemi stuðla viðunandi lífskjörum eldri borgara og þeirra sem tryggingavernd tekur til.

Réttindaávinnsla sjóðfélaga sem greiða til Birtu lífeyrissjóðs í 40 ár miðar að því að eftirlaunalífeyrir nemi um 62% af meðallaunum á starfsferli.

Markmið 2
Ekkert hungur

Að binda enda á hungur, tryggja fæðuöryggi og bætta næringu og stuðla að sjálfbærum landbúnaði.

Birta lífeyrissjóður hefur sett sér markmið og stefnu í umhverfismálum, þar á meðal að:

  • vinna gegn loftslagsbreytingum sem gætu haft áhrif á matvælaframleiðslu til lengri tíma.
  • fjárfesta í fyrirtækjum í matvælaframleiðslu sem hafa það markmið að virða umhverfis- og samfélagsmarkmið í starfsemi sinni.
  • draga úr matarsóun.

Birta lífeyrissjóður hefur í baklandi sínu fjölda fyrirtækja og sjóðfélaga sem stunda framleiðslu, vinnslu, meðhöndlun, dreifingu og viðskipti með matvæli.

Markmið 3
Heilsa og vellíðan

Að tryggja góða heilsu og vellíðan allra aldurshópa.

Birta hefur um árabil átt samstarf við VIRK starfsendurhæfingarsjóð. Hlutverk VIRK er að endurhæfa fólk eftir slys eða veikindi og gera því fært um að fara á ný út á vinnumarkaðinn. Lögbundið framlag sjóðsins til starfsendurhæfingarsjóðs nam 113 milljónum króna árið 2019.

Birta lífeyrissjóður styrkir starfsfólk sitt til hreyfingar og líkamsræktar, leggur áherslu á hollan mat og góða aðstöðu í mötuneyti, fær fyrirlesara til að fjalla um heilsufarsmál í víðum skilningi, leitar ráða sérfræðinga um fyrirkomulag á vinnustaðnum til að stuðla að réttri líkamsbeitingu og vellíðan yfirleitt í vinnunni. Starfsfólki býðst heilsufarsmæling árlega.

Markmið 4
Menntun fyrir alla

Að tryggja gæðamenntun án aðgreiningar með jafnræði að leiðarljósi og skapa tækifæri til símenntunar fyrir alla.

Birta hvetur til endurmenntunar starfsfólks og efnir líka til námskeiða eða fræðslufunda innanhúss um margvísleg málefni sem tengjast vinnunni eða vinnustaðnum.

Sjóðurinn fjárfestir í nýsköpun og hefur gefið út viljayfirlýsingu um að fjármagna nýbyggingu fyrir Tækniskóla Íslands ef um semst við opinber stjórnvöld.

Markmið 5
Jafnrétti kynjanna

Tryggja jafnrétti kynjanna og valdeflingu allra kvenna og stúlkna.

Birta vill sýna fordæmi og tryggja virka þátttöku kvenna og jöfn tækifæri kynja til starfsemi og ákvarðana á öllum sviðum.

Birta var fyrst lífeyrissjóða til að fá jafnlaunavottun viðurkennda.

Markmið 6
Hreint vatn og salernisaðstaða

Tryggja aðgengi að vatni og sjálfbæra nýtingu þess og hreinlætisaðstöðu fyrir alla.

Birta lífeyrissjóður vinnur að því að innleiða umhverfisstjórnunarkerfi ISO 14001 þar sem notkun á heitu og köldu vatni á skrifstofu sjóðsins er meðal umhverfisþátta.

Heitt vatn er aðallega notað til upphitunar en starfsmenn leitast annars við að takmarka notkun á heitu og köldu vatni.

Umhverfisáhætta hjá sjóðnum er lítil en vatn er auðlind sem hægt er að ganga á og því mikilvægt að stilla notkun þess í hóf. Þannig er komið í veg fyrir sóun í þágu umhverfisins og ábyrgs reksturs sjóðsins.

Birta lífeyrissjóður fjárfestir í fyrirtækjum í heilbrigðisgeiranum hérlendis og erlendis. Með umhverfisstjórnunarkerfi ISO 14001 metur sjóðurinn umhverfisþætti fjárfestinga meðal annars með tilliti til vatnsnotkunar og sóunar.

Birta á hlut í HS Veitum og í baklandi sjóðsins eru fyrirtæki og sjóðfélagar í fjölbreyttri orkunýtingu og orkuvinnslu og dreifingu orku til notenda. Þar kemur vatn mjög við sögu.

Markmið 7
Sjálfbær orka

Tryggja aðgengi að áreiðanlegri, sjálfbærri og hreinni orku á viðráðanlegu verði fyrir alla.

Birta lífeyrissjóður hefur fjárfest í orkufyrirtækjunum HS Orku sem hefur verið leiðandi í framleiðslu á endurnýjanlegri orku og Jarðvarma slhf.

Markmið 8
Góð atvinna og hagvöxtur

Stuðla að varanlegum sjálfbærum hagvexti án aðgreiningar, fullri, arðbærri og mannsæmandi atvinnu fyrir alla.

Birta hefur valið sér þrjú undirmarkmið:

  1. 8.1 Viðhaldið verði hagvexti í samræmi við aðstæður í hverju landi og að minnsta kosti 7% vexti vergrar landsframleiðslu á ári í þróunarlöndum sem eru skemmst á veg komin.
  2. 8.3 Unnið verði að framgangi þróunarmiðaðra stefnumála sem styðja við afkastamikla framleiðslustarfsemi, frumkvöðlastarfsemi, sköpunarmátt og nýsköpun og fjölga mannsæmandi störfum. Lítil og meðalstór fyrirtæki fái meðbyr, meðal annars með aðgengi að fjármálaþjónustu.
  3. 8.4 Fram til ársins 2030 verði nýting auðlinda til neyslu og framleiðslu bætt jafnt og þétt og leitast við að draga úr hagvexti sem gengur á náttúruna í samræmi við tíu ára rammaáætlun um sjálfbæra neyslu og framleiðslu, með hátekjuríkin í fararbroddi.

Stjórn Birtu hefur markað þá stefnu sjálfbær þróun sé leiðarljós við siðferðislegt mat á fjárfestingum sjóðsins. Hugtakið sjálfbær þróun er nátengt hugmyndafræði fjárfestingarstefnu sjóðsins þar sem áhersla er lögð á heildarsýn og langtímahugsun.

Eitt af meginmarkmiðum sjóðsins er að hámarka ávöxtun eigna hans að teknu tilliti til áhættu og tryggja þannig hagsmuni sjóðfélaga til lengri tíma án þess að farið sé út fyrir mörk sem umhverfið og samfélagið setja. Til að þessi markmið náist vill sjóðurinn samhliða leggja aukna áherslu á sjálfbærni í rekstri fyrirtækja og stuðla þannig að ábyrgu efnahagslífi.

Markmið 9
Nýsköpun og uppbygging

Byggja upp trygga innviði, styðja við sjálfbæra iðnþróun án aðgreiningar og næra nýsköpun.

Birta telur mikilvægt að til staðar sé faglegur vettvangur fyrir frumkvöðla til að auðvelda þeim stofnun og þróun viðskiptahugmynda og nýrra fyrirtækja. Til að slíkur vettvangur geti verið starfræktur svo vel megi vera þurfa frumkvöðlar að hafa aðgengi að fjármagni. Til að styðja við þá hugmyndafræði gerir fjárfestingarstefna Birtu ráð fyrir fjárfestingum í öflugum fyrirtækjum sem byggja vöxt sinn á rannsóknum og nýsköpun, þ.e. fyrirtækjum sem hafa og koma til með að veita hundruðum starfsmanna með faglega menntun af ýmsu tagi starfstækifæri.

Þá hefur Birta jafnframt verið í samstarfi við háskóla á ýmsum sviðum hvað þetta varðar.

Á síðustu árum hefur Birta skuldbundið sig til að leggja fjármagn til fimm mismunandi nýsköpunarsjóða sem allir starfa á innlendum markaði. Á árinu 2019 námu innkallanir þriggja þessara sjóða tæpum 300 milljónum kr. Tveir þeirra hafa lokið fjárfestingartímabili sínu og vinna nú að því að skila fjármunum tilbaka til hluthafa sinna. Það eru væntingar Birtu að fjárfesting þessara sjóða hjálpi frumkvöðlum að byggja upp fyrirtæki sem hafa alla möguleika á því að skara fram úr á sviði nýsköpunar í framtíðinni sem skilar arði til hluthafa sinna og bætir íslenskt samfélag í heild.

Markmið 10
Aukinn jöfnuður

Draga úr ójöfnuði innan ríkja og milli þeirra.

Sjóðurinn starfar samkvæmt samþykktum ársfundar sem fjármálaráðuneytið síðan staðfestir í samræmi við lög nr. 129/1997 um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða.

Stjórn Birtu lífeyrissjóðs er skipuð fulltrúum launafólks og samtaka atvinnurekenda að jöfnu og kynjahlutföll í stjórninni eru í samræmi við ákvæði laga.

Birta lífeyrissjóður leggur mikla áherslu á jafnrétti kynjanna og hlaut jafnlaunavottun í júní 2019 á grundvelli jafnlaunastaðalsins ÍST 85.

Markmið 11
Sjálfbærar borgir og samfélög

Gera borgir og aðrar mannabyggðir öruggar, tryggar og sjálfbærar án aðgreiningar.

Birta lífeyrissjóður býður í samtryggingardeild hagstæð húsnæðislán að uppfylltum tilteknum skilyrðum. Lánin eru þrenns konar og val um verðtryggð lán eða óverðtryggð, fasta vexti eða breytilega. Þá er viðbótarlán í boði fyrir fyrir kaupendur fyrstu fasteignar.

Með heimsmarkmiðinu er stefnt að því að í síðasta lagi árið 2030 verði dregið úr skaðlegum umhverfisáhrifum í borgum, meðal annars með því að bæta loftgæði og meðhöndla úrgang. Birta lífeyrissjóður hefur unnið að umhverfisstjórnunarkerfi og setur sér markmið sem felur meðal annars í sér endurbætur í flokkun úrgangs í starfsemi sjóðsins og bætt loftslag.

Markmið 12
Ábyrg neysla

Tryggja sjálfbær framleiðslu- og neyslumynstur.

Birta lífeyrissjóður beinir helst viðskiptum sínum til birgja sem hafa stefnu í umhverfismálum og vekur athygli þeirra á stefnu og starfsháttum sjóðsins í umhverfismálum.

Birta lífeyrissjóður fjárfestir í fyrirtækjum í matvælaframleiðslu, nýsköpun og þróun tækni sem miðar annars að því að auka nýtingu afurða og draga úr matarsóun.

Birta lífeyrissjóður er aðili að alþjóðasamningi Sameinuðu þjóðanna (UN Global Compact). Með því skuldbindur sjóðurinn sig til þess að hafa stefnu og starfshætti í samræmi við tíu meginreglur Sameinuðu þjóðanna um mannréttindi, vinnumál, umhverfismál og aðgerðir gegn spillingu.

Markmið 13
Aðgerðir í loftslagsmálum

Grípa til bráðaaðgerða til að berjast gegn loftslagsbreytingum og áhrifum þeirra.

Sjóðurinn er meðvitaður um ábyrgð sína við að stuðla að aukinni vitund í umhverfismálum og að draga úr umhverfisáhrifum í eigin starfsemi.

Birta setti sér það yfirlýsta markmið að verða kolefnishlutlaus lífeyrissjóður og nú liggur fyrir að sjóðurinn er ekki einungis kolefnishlutlaus heldur beinlínis kolefnisjákvæður.

Þetta gerðist með því að sjóðurinn bindur meira af gróðurhúsalofttegundum en sem svarar til þess sem starfsemi hans losar. Birta stuðlar með öðrum orðum að því að binda 750 tonn CO2 ígilda með því að gróðursetja 7.500 tré í Haukadal í samstarfi við Skógræktina. Þetta svarar til losunar gróðurhúsalofttegunda í skrifstofuhaldi Birtu í 35 ár.

Með innleiðingu umhverfisvottunarstaðalsins ISO 14001 hefur Birta lífeyrissjóður sett sér markmið í loftslagsmálum og skilgreint þá umhverfisþætti sem snúa að starfsemi sjóðsins og fjárfestingum hans.

Markmið 14
Líf í vatni

Vernda og nýta úthöfin, sjó og sjávarauðlindir á sjálfbæran hátt.

Verndun hafsins er eitt mikilvægasta verkefni mannkyns og Íslendinga þar með líka. Tryggja þarf að mannkynið geti áfram notið auðlinda hafsins og hafið gegni áfram margþættu hlutverki sínu meðal annars því sem það hefur í vistkerfi jarðar.

Fyrirbyggja þarf mengun, ofveiði og að loftlagsbreytingar ógni lífríki sjávar. Heilbrigt vistkerfi sjávar er og verður mikilvægt fyrir íslenskan efnahag og mikilvæg uppspretta fæðu fyrir hundruð milljóna manna í heiminum.

Birta hefur valið sér undirmarkmið 14.4 um að eigi síðar en árið 2030 verði gengið vel um vistkerfi sjávar og stranda og þau vernduð á sjálfbæran hátt til að koma í veg fyrir skaðleg áhrif, með því meðal annars að grípa til aðgerða til að endurheimta og hlúa að vistkerfunum og njóta ábatans.

Birta hefur markað sér þá stefnu að auka þekkingu á umhverfisáhrifum starfsemi sinnar og leitast við að draga sem mest úr þeim. Meðal skilgreindra umhverfisþátta eru varasöm efni, fastur úrgangur og spilliefni. Með takmarkaðri notkun, stýringu og ábyrgri förgun minnkar sjóðurinn líkur á að slíkir þættir í starfseminni hafi skaðleg áhrif á lífríki vatns og sjávar.

Markmið 15
Líf á landi

Vernda, endurheimta og stuðla að sjálfbærri nýtingu vistkerfa á landi, stýra skógum á sjálfbæran hátt, berjast gegn gróðureyðingu, og stöðva eða tefja landeyðingu og eyðingu líffjölbreytni.

Birta lífeyrissjóður og Skógræktin hafa samið um gróðursetningu á Haukadalsheiði.

Skógrækt á þremur hekturum lands í Haukadal er lykill að því að gera Birtu kolefnisjákvæðan lífeyrissjóð. Birta hefur nú þegar gróðursett 5.000 trjáplöntur og Skógræktin bætir við 2.500 plöntum í reitinn sumarið 2020.

Markmið 16
Friður og réttlæti

Stuðla að friðsælum samfélögum án aðgreiningar fyrir sjálfbæra þróun, gefa öllum aðgang að réttlæti og koma á fót skilvirkum, ábyrgum stofnunum án aðgreiningar á öllum stigum.

Meginhlutverk sjóðsins er að taka við iðgjöldum, ávaxta þau, greiða út lífeyri og veita sjóðfélögum góða þjónustu. Til að sinna því hlutverki sem best hefur stjórn sjóðsins samþykkt samskipta- og siðareglur sem gilda fyrir starfsmenn og eftir atvikum stjórnarmenn sjóðsins.

Markmið 17
Alþjóðleg samvinna

Styrkja tækifæri til að útfæra og efla alþjóðasamstarf um sjálfbæra þróun.

Birta lífeyrissjóður stuðlar að jafnvægi efnahags, umhverfis og samfélags með sjálfbærni að leiðarljósi.